4 Kasım 2012 Pazar

SİRİUS VE MISIR TAKVİMİNİN BAŞI

Mısır ezoterizmini ve oradan hareketle antik Mısır astrolojisini Sirius ve Sistemlerini inceleyerek başlamakta çok yarar vardır. Bu konuyu bir sonraki yazımızda daha detaylı inceleyeceğiz,şimdi bazı temel bilgilere değinelim.
Vivian Robson'un "Ptolemy'ye göre Sirius Jüpiter ve Mars karakteri arz eder. Alvidas ise Ay, Jüpiter ve Mars karakteri gösterir. Bunlar onur, tanınma, servet, ihtişam, inanç, teslimiyet, tutku ve kızgınlık etkisi yaratırlar. Sirius etkisi altında muhafız, şifacı ve koruyucu kişiler ortaya çıkar" dediği Sirius yıldızı (Vivian Robson, Fixed Stars & Constellations, s.208) eski Mısır'da Sothis adıyla bilinirdi. Sirius dünyadan yaklaşık 8.5 ışık yılı uzaklıkta, Büyük Köpek (Canis Major) takım yıldızının alfa yıldızıdır. 13o 23' Yengeç burcunda ve 16o 42' güney deklinasyonundadır. Büyük, mavi-beyaz renkte olan Sirius (bu mavi rengin birçok ezoterik açılımları ve bağlantıları mevcuttur), eski Mısırlılarca Köpek Yıldızı olarak da bilinir ve Nil nehrinin senelik bahar taşmaları Sirius'un helyak doğuşuna göre hesaplanırdı. Fakat biz şimdi Sirius, Orion gibi Mısır mitolojisinin belkemiğini oluşturan konulardan önce birkaç başka hususu daha inceleyelim. Bunların ilki yine Sirius'un baş rol oynadığı Sothik yani Siriusyen takvim olacak.
Astronomik hareketleri Mısır'da kullanılmış en önemli takvimlerden biri olan Sothik takvimin temelini oluşturan Sirius yıldızının Heliopolis üzerinden helyak doğuşu bir Mısır yılının başlangıcı sayılıyordu. Ayrıca bu Nil'in taşma mevsimiyle de kabaca örtüşüyordu. Bu arada Plutark Nil nehrine de zaman zaman Sirius dendiğini yazmıştır. Dört yıllık periyodlarla da (tetracteres) ilişkili olan Sirius'un helyak doğuşu yeni yılla paskalya karışımı olan bir bayramın başlangıcına denk düşmekteydi. Bu arada helyak doğuş demek Sirius'un ufuk çizgisinin altında kaldığı (Duat) 70 günlük sürenin sonunda, tekrar ufuk çizgisinin üstüne çıkması demektir. Eski Mısır'da mumyalama süresi de Sirius'un Duat'ta kaldığı süre olan 70 gündür. Burada çok ilginç bazı bağlantılar olmakla beraber, konumuzun dışında kaldığı için yazmıyoruz.
Sirius'un Helyak Doğuşu
Bir Sothis devri 365 1/4 günlük Sirius yılının, bildiğimiz ortalama 365 günlük 1 yılla her 1460 yılda bir kere üst üste gelmesinden meydana gelir. Fakat Sirius'un iki helyak doğuşu arasındaki zaman aralığı, ne daha kısa olan tropik yıla, ne de daha uzun olan sideral yıla denk düşmez. İlginç olan bir diğer husus, gece-gündüz eşitliğinin gerilemesi ile Sirius'un sideral zodyaktaki kendi astronomik hareketi sonucu, Güneş ve Sirius arasındaki konumun hep aynı yönde ve aynı ölçüde değişmesidir. Ayrıva tropik zodyak referans alındığında yaz gündönümü 21-21 Haziran'dır, oysa Sothik takvimde Sirius'un doğuşu referans olduğu için 11.5 gün ileri kaymıştır. M.Ö. 4240 yılında yaz gündönümü yeni yıldan 6 ilâ 9 gün sonraya denk gelmiş olduğu ve bu yüzden de sabit yılın ilk ayı içinde "Ra'nın Doğuşu" olarak kutlandığı bilinmektedir. Fakat gün dönümü her Sothis yarı döngüsünde 5-6 gün ileri kayınca, 3400 yılı civarında "Ra'nın Doğuşu" yeni yıl ile çakışmıştı. 2780 yılında gün dönümü Neterlerin (İsis, Osiris, Seth, Neytis, Horus) doğumuyla ilgili 5 artık güne (epagomenal günler) denk gelmiştir.
Sothik takvimin Aslan burcu ile olan ilişkisi ilginçtir, çünkü Sothik takvimin oluşturulduğu dönemde Sirius'un helyak doğuşu sırasında güneşin Aslan burcunda bulunduğu bilinmektedir. Mabetlerde aslan başı figürünün oldukça sık kullanılışıyla bir bağlantısı olduğu kuşkusuz...
Dikkat çekici bir diğer husus da, astronomik hesaplara göre M.Ö4231 ve M.Ö.2231 yılları arasında, yani Boğa Burcu Çağında 1 Sothik yılla 1 Jülyen yılının hemen hemen denk olduğunun belirlenmesidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder